Μετατροπή του ΕΠΑΛ Ηγουμενίτσας σε Πρότυπο - Τι θα συμβεί με τους μαθητές; Θα εξαναγκαστούν ή να φοιτήσουν στα άλλα δύο ΕΠΑΛ διανύοντας καθημερινά μεγάλες χιλιομετρικές αποστάσεις έως και 25χλμ ) να εγκαταλείψουν την φοίτηση.

1.Τι είναι τα πρότυπα σχολεία


Είναι σχολεία που λειτουργούν με επιλεγμένους μαθητές από όλα τα άλλα σχολεία, με επιλεγμένους εκπαιδευτικούς αυξημένων προσόντων και που με ευνοϊκούς όρους επιτυγχάνουν ευκολότερα και αποτελεσματικότερα τους μαθησιακούς στόχους. Προβάλλουν ως τα πετυχημένα σχολεία των αρίστων, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα που διαφοροποιούνται και κατηγοριοποιούνται ως κατώτερα.

Παρουσιάζεται έντεχνα η επιτυχία ως ατομική υπόθεση και αποτέλεσμα ταλέντων, χαρισμάτων, κλίσεων και μόχθου, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα σχολεία όπου δεν καταβάλλεται η ανάλογη προσπάθεια ούτε υπάρχουν τα αντίστοιχα χαρίσματα. Φαίνεται πως όλα εκτυλίσσονται σε κοινωνικό κενό, χωρίς δηλαδή να λαμβάνεται υπόψη το κοινωνικό περιβάλλον των μαθητών, η οικονομική κατάσταση των γονιών και τα μορφωτικό κεφάλαιο με το οποίο οι μαθητές έρχονται στο σχολείο.

2.Το χρονικό της απόφασης για ίδρυση πρότυπου ΕΠΑΛ. Η διαφωνία των εκπαιδευτικών.

Στην πρόθεση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας για την ίδρυση πρότυπου ΕΠΑΛ Ηγουμενίτσας εξέφρασε θετική εισήγηση ο διευθυντής ΔΔΕ Θεσπρωτίας. Εφόσον υλοποιηθεί αυτή η απόφαση, το ανωτέρω σχολείο θα αποτελεί το μοναδικό Πρότυπο ΕΠΑΛ της Ηπείρου, Ιονίων νήσων και Δυτικής Ελλάδας.

Για ένα μείζον ζήτημα που αφορά την λειτουργία του σχολείου, δεν ενημερώθηκε, ούτε ζητήθηκε η εισήγηση ή γνωμοδότηση των μελών του συλλόγου κάτι που αποτελεί βαθιά περιφρόνηση στη δημοκρατία και την ελευθερία της έκφρασης.

3.Σκοπός των προτύπων ΕΠΑΛ

Στον σχετικό νόμο 4763/2020 αναφέρονται ως σκοποί των προτύπων ΕΠΑΛ μεταξύ άλλων: η ενίσχυση της αυτονομίας τους και του ενεργού ρόλου των εκπροσώπων της τοπικής κοινωνίας, η προαγωγή της εκπαιδευτικής έρευνας, η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών κ.λ.π.

4.Εισαγωγή των μαθητών

Νόμος 4763 άρθρο 18&1. «Στην Α' τάξη των Π.ΕΠΑ.Λ. εισάγονται απόφοιτοι υποχρεωτικής εκπαίδευσης με βάση τον βαθμό του απολυτήριου τίτλου τους». Άρθρο 21&3 «Ο αριθμός των εισακτέων καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας».

5.Λειτουργία τομέων και ειδικοτήτων στο πρότυπο

Τον κύριο λόγο θα έχουν τα Σ.Σ.Π.Α.Ε. (Συμβούλιο Σύνδεσης Παραγωγής Αγοράς Εργασίας) τα οποία θα προωθούν επιδιώξεις της τοπικής αγοράς μέσω της επιλογής τομέων και ειδικοτήτων.

Όμως, η χαρτογράφηση των εργασιακών αναγκών της Θεσπρωτίας και η προσαρμογή του σχολείου στην κάλυψή τους, προσωρινά μόνο αποτελέσματα θα αποφέρει, ζώντας σε έναν κόσμο με ταχύτατες αλλαγές και εντεινόμενη αυτοματοποίηση της εργασίας.

6.Που θα φοιτήσουν οι μαθητές που δεν θα επιλεγούν ή δεν θα υπάρχουν στο πρότυπο οι τομείς και ειδικότητες που επιθυμούν

Θα εξαναγκαστούν ή να φοιτήσουν στα άλλα δύο ΕΠΑΛ της Θεσπρωτίας, διανύοντας καθημερινά μεγάλες χιλιομετρικές αποστάσεις (17 χιλιόμετρα για το ΕΠΑΛ Φιλιατών, 25 για το ΕΠΑΛ Παραμυθιάς) ή να εγκαταλείψουν την φοίτηση. Να επισημανθεί, ότι τα σχολεία αυτά δεν διαθέτουν τους απαραίτητους χώρους και υποδομές για να δεχθούν μεγαλύτερο αριθμό μαθητών.

7.Θα χαθούν οργανικές θέσεις εκπαιδευτικών

Ο Νόμος 4763/2020 αναφέρεται σε «διαδικασία επιλογής, τοποθέτησης και θητείας του εκπαιδευτικού προσωπικού» και όχι σε οργανικές θέσεις.

Η πρόσφατη Υπουργική Απόφαση με ΦΕΚ Κ3/58084/25-05-2021, για να κατευνάσει τις όποιες ανησυχίες και αντιδράσεις, ορίζει στο άρθρο 5&2 ότι «Το μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό της υφιστάμενης σχολικής μονάδας ΕΠΑΛ ….. εντάσσονται, με τις οργανικές τους θέσεις, στο εκπαιδευτικό προσωπικό του Π.ΕΠΑΛ». Βέβαια, η πρόβλεψη για υπηρέτηση στα πρότυπα εκπαιδευτικών αυξημένων προσόντων καθώς και η προβλεπόμενη αξιολόγησή τους, θα οδηγήσει πολλούς εκτός Προτύπου ΕΠΑΛ.

Επίσης, στο άρθρο 5&4 «Όσοι από τους ανωτέρω εκπαιδευτικούς δεν επιθυμούν την ένταξή τους στο Π.ΕΠΑΛ, τοποθετούνται κατά απόλυτη προτεραιότητα, συγκρινόμενοι με τους υπεράριθμους εκπαιδευτικούς … σε κενές οργανικές θέσεις σχολείων της ίδιας ομάδας, και όπου αυτό δεν είναι δυνατόν, σε κενές θέσεις σχολείων όμορης ομάδας της ίδιας περιοχής μετάθεσης».

Όμως, στο εύλογο ερώτημα που ανακύπτει για το τι θα συμβεί όταν δεν υπάρχουν κενές θέσεις στην ίδια ή όμορη ομάδα σχολείων, λύνει την απορία ο Νόμος 4763/2020 ο οποίος υπερισχύει της Υπουργικής Απόφασης και ορίζει, ότι «…καλύπτουν το ωράριο σε άλλα σχολεία του νομού και αν δεν είναι εφικτό …καλύπτουν το διδακτικό ωράριο σε άλλο σχολείο της Περιφερειακής Διεύθυνσης», δηλαδή σε όλη την Ήπειρο.

8.Οι προβλέψεις για την αξιολόγηση.

Ο νόμος για τα πρότυπα ΕΠΑΛ ως προς το θέμα της αξιολόγησης, όπως και για πολλά άλλα θέματα, αναφέρεται γενικά και θα εξειδικευτεί με μεταγενέστερες αποφάσεις της υπουργού. Οι αποφάσεις αυτές οφείλουν να σέβονται το ισχύον νομικό πλαίσιο για την αξιολόγηση των προτύπων σχολείων, όπως ορίζεται στο Νόμο 4692/2020. Εκεί αναφέρεται ότι τα πρότυπα σχολεία έχουν εσωτερική αξιολόγηση από τον σύλλογο διδασκόντων, εξωτερική αξιολόγηση από την ΔΕΠΠΣ (Διοικούσα Επιτροπή Προτύπων Πειραματικών Σχολείων) και ατομική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού από το ΕΠ.Ε.Σ (Επιστημονικό Εποπτικό Συμβούλιο), τον Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου και από τον Διευθυντή του σχολείου από κοινού με τον Συντονιστή Εκπαιδευτικού Έργου.

9.Στα ΕΠΑΛ φοιτούν «κακά» παιδιά. Δεν έχει καλή εικόνα η τοπική κοινωνία.

Πλήθος ερευνών τεκμηριώνουν ότι η πλειονότητα των μαθητών στην Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση προέρχεται από χαμηλά κοινωνικά, οικονομικά, μορφωτικά στρώματα και δυσλειτουργικές οικογένειες. Οι μαθητές χαρακτηρίζονται ως «αμελείς, άτακτοι, δύσκολα παιδιά» που αδυνατούν να ανταποκριθούν στα μαθήματα και εύκολα προβαίνουν σε πράξεις βανδαλισμού. Η επιστημονική ερμηνεία του τελευταίου αποδίδεται στην περιφρόνησή και εκδικητικότητα σε κάθε τι που τους εκθέτει και τους παρουσιάζει ως αδύναμους.

Σημαντική είναι η αποστολή του ΕΠΑΛ στον τομέα της κάλυψης των μαθησιακών κενών, της επαγγελματικής εκπαίδευσης και του κοινωνικοποιητικού του ρόλου. Σε ένα τέτοιο σχολείο είναι δύσκολο να βρεθεί γόνιμο έδαφος για την «καλλιέργεια και διάχυση της ιδέας και των πρακτικών της αριστείας».

10.Να μην αλλάξει τίποτα τελικά στα ΕΠΑΛ;

Να αλλάξουν πολλά, προς όφελος των μαθητών, των επαγγελματικών τους επιλογών και όχι ιδεολογικών στοχεύσεων και επιλογών των εμπνευστών αυτής της αλλαγής. Προς την κατεύθυνση ενός εξατομικευμένου προγράμματος έγκαιρης ανίχνευσης και σεβασμού των ενδιαφερόντων, των κλίσεων και δυνατοτήτων των παιδιών. Να καλλιεργούνται στέρεες γνώσεις σε γενικά μαθήματα και παράλληλα να αναπτύσσεται η υπευθυνότητα, δημιουργικότητα, κριτική σκέψη και συνεργατικότητα.

Μια από τις βασικές ικανότητες του σύγχρονου εργαζόμενου στην πολυπολιτισμική μας κοινωνία είναι η αρμονική συνεργασία με ανθρώπους άλλων πολιτισμικών καταβολών. Η επιλεκτικότητα και αριστεία δεν κινούνται προς αυτήν την κατεύθυνση, ενώ οξύνουν παρά αμβλύνουν τις εκπαιδευτικές ανισότητες.