ΠΡΟΣ:

κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, Πρωθυπουργός
κ. Κωστής Χατζηδάκης, Υπουργός ΠΕΝ


ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:

- Πρόεδρος Βουλής, infopar@parliament.gr (Παράκληση για την ενημέρωση των Κοινοβουλευτικών Ομάδων της Βουλής των Ελλήνων)
- Πρόεδροι Κοινοβουλευτικών Ομάδων (Για την ενημέρωση των βουλευτών):
  1. κ. Α. Τσίπρας, alexis.tsipras@syriza.gr, a.tsipras@parliament.gr
  2. κα. Φ. Γεννηματά, f.gennimata@parliament.gr, gennimata@gmail.com
  3. κ. Δ. Κουτσούμπας, kke@parliament.gr,
  4. κ. Κ. Βελόπουλος, velop-ky@otenet.gr,
  5. κ. Ι. Βαρουφάκης , y.varoufakis@parliament.gr
- Ευρωπαϊκή Επιτροπή, comm-rep-athens@ec.europa.eu
- Φώτιος Παπούλιας, European Commission DG Environment – Unit D.3 "Nature protection", Fotios.Papoulias@ec.europa.eu
Ηράκλειο, 04/05/2020
Αρ. Πρωτ. 67


ΘΕΜΑ:

Απόσυρση του Νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ με τίτλο «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις»


Το Πανεπιστήμιο Κρήτης – Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (ΜΦΙΚ) συντάσσεται με τις θέσεις της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας (ΕΖΕ) αλλά και την αρνητική θεώρηση της συντριπτικής πλειονότητας επιστημονικών οργανώσεων, ΜΚΟ, και Φορέων που αντιτίθενται στο Νομοσχέδιο με τίτλο: «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις» που είναι προς συζήτηση και ψήφιση από την Βουλή των Ελλήνων.

Συγκεκριμένα, για το προαναφερόμενο νομοσχέδιο οι θέσεις της ΕΖΕ είναι οι ακόλουθες:

Το Νομοσχέδιο «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις» επιφέρει δραστικές αλλαγές στην υφιστάμενη περιβαλλοντική νομοθεσία, οι οποίες θα προκαλέσουν σημαντική υποβάθμιση στην ποιότητα του περιβάλλοντος της χώρας, καθώς και κινδύνους νέων δικαστικών διαδικασιών κατά της χώρας. Παραθέτουμε στη συνέχεια μόνο τις σημαντικότερες από τις προβληματικές νέες προβλέψεις, με βάση το Σχέδιο Νόμου που είχε τεθεί υπό 2 διαβούλευση (στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο προστέθηκε σειρά άρθρων, που δεν έχουν σχολιαστεί από την πλευρά μας):


1. Περιβαλλοντική αδειοδότηση

Καταργείται στην πράξη ο ουσιαστικός έλεγχος σε ό,τι αφορά την περιβαλλοντική αδειοδότηση μέσω:
  • Επαναλαμβανόμενων προβλέψεων σφιχτών προθεσμιών απάντησης από τις υπηρεσίες, οι οποίες δεν είναι δυνατό να τηρηθούν. Με την παρέλευση των προθεσμιών, η γνωμοδότηση θεωρείται θετική.
  • Της εξάλειψης του σταδίου της δημοσιοποίησης και δημόσιας διαβούλευσης.
  • Της κατάργησης των υπηρεσιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης μέσω μεταφοράς της αρμοδιότητας στον ΓΓ ΥΠΕΝ ή άλλης, μη σχετικής, αδειοδοτούσας υπηρεσίας.
  • Της εισαγωγής ιδιωτών αξιολογητών ΜΠΕ, με την υποχρέωση των υπηρεσιών να διευκολύνουν τον ιδιώτη. Αυτός, θα ορίζεται με κλήρωση ή και με επιλογή του φορέα του έργου(!).
Γενικότερα, η περιβαλλοντική αδειοδότηση παρουσιάζεται ως πρόβλημα, αντί του ορθού της θωράκισης και διασφάλισης περιβάλλοντος και επιχειρήσεων, οι οποίες εν γένει ωφελούνται τόσο από καλή ποιότητα περιβάλλοντος όσο και από μια συνεκτική και σαφή νομοθεσία.


2. «Μηχανιστική» θεώρηση του φυσικού περιβάλλοντος και χαλάρωση καθεστώτων προστασίας

Τα χωροταξικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για το δομημένο περιβάλλον μεταφέρονται μηχανιστικά ως εργαλεία χωροταξίας του φυσικού περιβάλλοντος. Αυτό, σε αντίθεση με την αντίληψη ότι κυρίαρχο αντικείμενο της χωροταξίας στο φυσικό περιβάλλον είναι οι κατανομές των προστατευτέων ειδών και οικοτόπων, και όχι οι χρήσεις γης. Η προσέγγιση αυτή είναι μοναδική παγκοσμίως και σε αντίθεση με τη διεθνή πρακτική (π.χ. κατηγορίες Προστατευόμενων Περιοχών της IUCN).

Ενδεικτικά, η αντικατάσταση του άρθρου 19 του Ν. 1650/1986 στερείται επιστημονικής βάσης. Η νέα διατύπωση, για παράδειγμα, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ότι στις περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης επιτρέπονται (!;) τα δάση ή οι υγρότοποι… Επιπλέον επιτρέπει, αναιτιολόγητα, σε όλες τις κατηγορίες, πολλές, ασύμβατες ως σήμερα, δραστηριότητες.


3. Κατάργηση των Φορέων Διαχείρισης

Οι Φορείς Διαχείρισης, κατά το πνεύμα του τότε νομοθέτη, αλλά και στον πυρήνα της διαμόρφωσής τους, είναι φορείς «τοπικότητας», αποκέντρωσης και διαβούλευσης.

Η εικοσαετής συσσώρευση εμπειρίας και προσαρμογής στον ρόλο αυτό, καθώς και η αντίστοιχη οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης με τις τοπικές κοινωνίες (άνθρωποι, άλλοι φορείς και υπηρεσίες) διαγράφονται. Η οικοδομηθείσα εμπιστοσύνη ούτε μεταφέρεται 3 προς τον νέο οργανισμό, ούτε μπορεί να σωρευτεί εκ νέου χωρίς τη δαπάνη ισοδύναμου χρόνου και κόπου.

Στη θέση των ΦΔ μπαίνει (ακόμη μία) υπηρεσία με έδρα την Αθήνα, καταργώντας τα ψήγματα «τοπικότητας», τοπικής διαβούλευσης και αποκέντρωσης. Των Προεδρικών Διαταγμάτων προηγούνται Υπουργικές Αποφάσεις, σε αντίθεση με πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ. Η μετάβαση στο νέο σύστημα παραπέμπεται στο μέλλον, με κίνδυνο απώλειας περισσότερων από €80 εκ. σε προγράμματα του ΥΠΕΝ και των Περιφερειών ενταγμένα στο ΕΣΠΑ, που σήμερα εκτελούνται.


4. Δασικά

Η εξέταση της υπαγωγής μιας έκτασης στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας θα καταστεί αναξιόπιστη προς όφελος της ταχύτητας διεκπεραίωσης των υποθέσεων. Π.χ., βλ. Άρθρο 49 παρ. 7: Οι ΕΠ.Ε.Α. με εξαίρεση τον μήνα Αύγουστο εκάστου έτους συνεδριάζουν υποχρεωτικά 4 φορές ανά μήνα και εξετάζουν 50 υποθέσεις ανά συνεδρίαση. Στην περίπτωση που στο τέλος εκάστου μήνα δεν έχει ολοκληρωθεί η εξέταση 200 υποθέσεων, δεν θα καταβάλλεται αποζημίωση ή κατ’ αποκοπή αμοιβή στα μέλη της ΕΠ.Ε.Α.». Με άλλα λόγια, απλώς θα διαβάζονται οι τίτλοι και θα υπογράφονται, ειδάλλως δεν θα αποζημιώνονται τα μέλη των ΕΠ.Ε.Α.


Κύριε Πρωθυπουργέ,

Κύριε Υπουργέ ΠΕΝ,

Λαμβάνοντας υπόψη τα προαναφερόμενα σας καλούμε να λάβετε υπόψη την διαμαρτυρία όλων των εμπλεκόμενων φορέων, των ευαισθητοποιημένων πολιτών, την άποψη των περιβαλλοντικών οργανώσεων κ.λπ. ώστε να μην προχωρήσει στην παρούσα χρονική στιγμή η ψήφιση του εν λόγω νομοσχεδίου. Να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος και με ηρεμία και συζήτηση να καθορισθούν οι αρχές ενός Νομοσχεδίου με γνώμονα την ουσιαστική προστασία αλλά και ανάπτυξη των προστατευόμενων περιοχών της χώρας.


Για το Πανεπιστήμιο Κρήτης – Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης

Δρ. Νικόλαος Πουλακάκης
Αναπληρωτής Καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Τμήμα Βιολογίας Διευθυντής Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης